Feb 02, 2024
नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघको आईसीटी विकास समिति र नेपाल रोबोटिक्स एसोसिएसनले संयुक्त रुपमा नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघको सचिवालय टेकु, काठमाडौंमा ‘एआई: पब्लिक प्राइभेट पार्टनरसिप अन आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स’ बारे कार्यशाला आयोजना गरेको छ ।
स्वागत मन्तव्य राख्दै नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघका वरिष्ठ उपाध्यक्ष अञ्जन श्रेष्ठले यस क्षेत्रको अर्थतन्त्रलाई टेवा पुर्याउने र नेपालको सूचना प्रविधि क्षेत्रमा सार्वजनिक–निजी माध्यमबाट योगदान पुर्याउने उद्देश्यले कार्यक्रममा सक्रिय सहभागी हुन सहभागीहरुलाई आग्रह गर्नुभयो । ‘एआई प्रविधिको प्रयोगमा नेपालको क्षमता अभिवृद्धि गर्ने र औद्योगिक क्षेत्रमा नवप्रवर्तनलाई प्रवर्द्धन गर्ने हाम्रो लक्ष्य रहेको छ,’ उनले भने ।
वरिष्ठ उपाध्यक्ष अञ्जन श्रेष्ठले कार्यक्रमले आर्थिक तथा सामाजिक समस्या समाधानका लागि नयाँ प्रविधिको उपयोग गर्न सक्ने नीति, नियम, योजना र परियोजनाका लागि महत्वपूर्ण सुझाव र मार्गनिर्देशन दिने बताए । “हामी प्रविधिहरू अपनाउने बारे धेरै जानकारी, विचार र सुझावहरू जम्मा गर्नेछौं। प्रविधिको प्रयोगका लागि आवश्यक सार्वजनिक–निजी साझेदारी ढाँचा स्थापना गर्न यो कार्यक्रमले महत्वपूर्ण भूमिका खेल्ने छ,’।
एआई प्रविधिको प्रयोगले आर्थिक वृद्धिलाई अगाडि बढाउने र आर्थिक तथा सामाजिक चुनौतिहरूलाई सम्बोधन गर्ने अपार सम्भावना रहेको कुरामा कुनै शंका छैन। आजको विश्वमा नेपाललाई यस दौडमा अगाडि बढ्न रोबोटिक्सको द्रुत विकास र प्रयोग आवश्यक छ । हामीलाई अत्याधुनिक प्रविधिबाट लाभान्वित गर्न र साझा प्रयासबाट विकास र समृद्धिको बाटोमा डोर्याउन यस कार्यक्रमले निर्णायक भूमिका खेल्नेछ भन्नेमा मलाई कुनै शंका छैन ।
महासंघका वरिष्ठ उपाध्यक्ष श्रेष्ठले भने, “शिक्षा, विज्ञान तथा प्रविधि मन्त्रालयले तयार पारेको शिक्षा नीतिको मस्यौदामा सरोकारवालालाई सुझाव दिन पनि आजको कार्यक्रम उपयोगी हुने विश्वास लिएको छु । नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघ र नेपाल रोबोटिक्स एसोसिएसनले संयुक्त रुपमा आयोजना गरेको यस कार्यक्रमको विभिन्न सत्रहरुमा सबैको सक्रिय सहभागिताको लागि म आग्रह गर्दछु ।
महासंघका वरिष्ठ उपाध्यक्ष श्रेष्ठले भने, “शिक्षा, विज्ञान तथा प्रविधि मन्त्रालयले तयार पारेको शिक्षा नीतिको मस्यौदामा सरोकारवालालाई सुझाव दिन पनि आजको कार्यक्रम उपयोगी हुने विश्वास लिएको छु । नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघ र नेपाल रोबोटिक्स एसोसिएसनले संयुक्त रुपमा आयोजना गरेको यस कार्यक्रमको विभिन्न सत्रहरुमा सबैको सक्रिय सहभागिताको लागि म आग्रह गर्दछु ।
नेउवामहासंघ सूचना तथा संचार प्रविधि विकास समितिका सभापति शक्ति कुमार वेगानीले प्रविधिको विकास संगै एआई प्रविधिको प्रयोगले नेपालको उद्योग वाणिज्य क्षेत्रले राम्रो लाभ लिन सक्ने जानकारी दिनु हुंदै आजको यस कार्यक्रमको आयोजना माथि प्रकाश पार्नु भयो । वहाँले समयको वहाव संगै सूचना प्रविधिले गरेको तरक्की र समय संगैको आवश्यक परिवर्तनसंगसंगै अगाडी बढ्न नसकेमा मुलुक पछाडी पर्ने माथि जोड दिनु भएको थियो । यसको लागि नेपाल सरकार निजी क्षेत्र, सरोकारवाला निकाय लगायत सबै क्षेत्रले हातेमालो गरी मुलुकको उन्नतिमा अगाडी बढ्नु पर्ने कुरा राख्नु भएको थियो । वहाँले सूचना प्रविधिको विकासको लागि समिति सदैव अगाडि बढ्ने विश्वास दिलाउनु भयो ।
यसैबीच, महासंघका उपाध्यक्ष (कमोडिटी) हेमराज ढकालले भने, “एआई प्रविधिको प्रयोगका लागि हामीले महत्त्वपूर्ण आर्थिक क्षेत्रहरू पहिचान गरी त्यसमा सबै स्रोतहरू केन्द्रित गर्नुपर्छ। हामीले कृषि, पर्यटन, ऊर्जा, उत्पादन, सूचना तथा सञ्चार, पूर्वाधार निर्माण, शिक्षा र सीप विकास, वित्तीय सेवा, ई-कमर्स, रसद, उद्यमशीलता, स्टार्टअप आदि जस्ता प्रतिस्पर्धात्मक लाभका क्षेत्रहरूलाई स्मार्ट तरिकाले प्रयोग गर्नुपर्छ।
महासंघका उपाध्यक्ष (एसोसिएट) ज्योत्स्ना श्रेष्ठले नेपालजस्तो भूपरिवेष्ठित मुलुकका लागि एआई जस्ता स्मार्ट प्रविधिको प्रयोगबाट उपलब्ध सम्भावनाहरूबाट आर्थिक र सामाजिक विकासमा फड्को मार्नु अपरिहार्य भएको बताइन् । "हामीले समस्याहरू र समाधानका विकल्पहरू सही रूपमा पहिचान गर्न आवश्यक छ। मलाई विश्वास छ कि हामीसँग प्रविधिको लागि आवश्यक आधारभूत मानव संसाधन छ। हामीले विदेशमा रहेका नेपाली विज्ञ वा नेपाली मूलका विज्ञहरूबाट पनि फाइदा लिनुपर्छ । थप रूपमा, हामीसँग युद्ध स्तरमा यस नवीनतम प्रविधिका विशेषज्ञहरू उत्पादन गर्नुबाहेक अर्को विकल्प छैन।
सो अवसरमा पूर्वमन्त्री गणेश शाहले आगामी दिनमा पनि यो छलफल जारी रहनुपर्ने बताए । उनले देशको औद्योगिक तथा व्यावसायिक क्षेत्रको सुधारका लागि प्रविधिको प्रयोगमा जोड दिनुपर्ने बताए । ‘एआई प्रविधिका फाइदा र बेफाइदा दुवैबारे निजी क्षेत्रलाई जानकारी गराउनुपर्छ र निजी क्षेत्रले कार्यपालिका, न्यायपालिका र प्रशासन तीनै तहलाई शिक्षालगायत डिजिटल प्रविधिमा अगाडि बढ्न निरन्तर प्रोत्साहन दिनुपर्छ’, उनले भने । शाहले एफएनसीसीआईका सदस्यहरूलाई शिक्षाको विषयमा राम्ररी जानकार र परिचित गराउन पनि सुझाव दिए।
शिक्षा, विज्ञान तथा प्रविधि मन्त्रालयका सचिव प्रमिलादेवी बज्राचार्यले ऐन नीतिको मस्यौदामाथि छलफल भइरहेको र आजको कार्यक्रमबाट सुझाव सङ्कलन गर्न उपयोगी हुने बताइन् । उनले प्रविधिको प्रयोगलाई प्रवद्र्धन गर्न सरकार गम्भीर रहेको बताउँदै निजी क्षेत्रले पनि डिजिटल प्रविधिको प्रवद्र्धनमा सहयोग गर्नुपर्ने बताए ।
रोबोटिक्स एसोसिएसन अफ नेपालका अध्यक्ष विकास गुरुङले रोबोटिक्सको क्षेत्रमा पनि नेपालले धेरै प्रगति गरिरहेको बताए । ‘यदि उपयुक्त वातावरण भएमा यो प्रविधिबाट देशले धेरै फाइदा लिन सक्छ,’ उनले भने ।
कार्यक्रममा निजी क्षेत्रका प्रतिनिधि, सरकारी अधिकारी, विश्वविद्यालय तथा कलेजका प्रतिनिधि, दातृ निकायका प्रतिनिधि लगायत प्रतिष्ठित व्यक्तित्वहरुको सहभागिता रहेको थियो ।
